ps. Carta Marina była pierwszą mapą Skandynawii w dużej skali i miała duży wpływ na europejską kartografię na kolejne dziesięciolecia. Ze względu na wysokie koszty liczba kopii była bardzo niska. Sama mapa zniknęła z mapy europejskiej nauki i została uznana za zaginioną od końca XVI wieku. W 1886 r. nietkniętą kopię mapy odkryto w Bawarskiej Bibliotece Państwowej w Monachium, a w 1961 r. kolejną, która obecnie znajduje się w Uppsali.

Olaus Magnus po śmierci brata został przez papieża wyznaczony na arcybiskupa Szwecji na uchodźctwie.

Znakomitości. Ta mapa do dzisiaj wzbudza sensację, a cóż dopiero na tle tego co było wczesniej. To jest Geografia w pełnym wymiarze, a więc informacji i wymiany informacji, aż dziw, że jest tak bogata w treść, ale nie z perspektywy ówczesnej wiedzy lecz jej udostępnienia. Do wątków mapowych trzeba wracać w SN.  

>Czytelników Szkoły Nawigatorów chyba jednak nie dziwi.

Nie dizwi, nie dziwi. Pewne sprawy mają być jawne a inne zakryte. To jak z tym pawlaczem. Pewnie jest też taki pawlacz gdzie się trzyma "sprawy zakryte" i co jakiś czas wyciągane są do tajnych i zakrytych operacji.

Jakie w końcu ;) Bardzo często prowokujesz, jedynie nie udaje się przelać tego na notkę z braku czasu. Skrzynia umarlaka też otwarta i skarby walają się wkół niej, ale w końcu je pozbieram i wrzucę na sn. Jakoś coraz bardziej brakuje mi czasu.

Ale wiesz tak się wczoraj zastanawiałam co do kwestii religijnych w Hanzie. Czy jest to przypadek, że z przyjściem reformacji Hanza odchodzi? Rola "katolickich" Maxymiliana I i Karola V i innych kryptusów. Niby handel to handel, ale tutaj była organizacja zdobywająca wpływy pozamilitarnie tak jak Watykan. No i kolonizacja Ameryki Północnej. ALe wiesz, że z dr Mehler można się lłatwo skontaktować? :) 

Bardzo ciekawe. Jak pisałem czeską książkę nie znałem tej mapy. Daniel Vetter, który napisał swoją relację

https://ossolineum.pl/index.php/islandia-albo-krotkie-opisanie-wyspy-islandyi-z-1638-roku-stary-druk-ktory-zainspirowal-wspolczesnego-podroznika/

po polsku nie zająknął się nawet o siarce, choć po nią właśnie popłynął. 

Dokładnie tak, choć jeszcze w XVI i XVII wieku nie było to zakryte.

Katalonio - Budziecielko! Zmusiłaś mnie po tygodniach biernego czytania do zalogowania się na SN, żeby sprawę siarkowego śladu poszerzyć;-).

Bo oto na obrzeżach "starego, hanzeatyckiego miasta Krakowa", w Swoszowicach, już od średniowiecza (XIII/XIV w.) siarkę wydobywali bożogrobcy z Miechowa, wykorzystując ją do celów leczniczych i dezynfekcyjno - konserwacyjnych (beczki na piwo). Początkowo zbierali raczej wykwity siarki na brzegach tamtejszych licznych źródeł, ale potem zaczęli drążyć szyby. Wkrótce, m. in. w związku z upowszechnianiem broni palnej, do rywalizacji z zakonnikami, przystąpili mieszczanie krakowscy. W 1415 r. uzuyskali od Władysława Jagiełły przywilej górniczy, dopuszczający ich do wydobycia siarki w Swoszowicach i okolicy. Data ta uznana jest także za początek miasta. Przy kopalniach powstały zaraz huty do wytopu czystej siarki.

Że siarka swoszowicka mogła rywalizować w Europie Środkowej z tą islandzką, świadczy rozmiar wydobycia, szacowany w ciągu niespełna 500 lat (od 1415 - 1884 r.) na 150 - 200 tys ton, czyli średnio ponad 400 t rocznie! A w XIX w. w Swoszowicach było największe zagłębie siarkowe w Europie, zaopatrujące nie tylko c.k. Austrię, ale i wiele sąsiednich krajów.

http://docplayer.pl/24200170-Kopalnie-siarki-w-swoszowicach-status-prawny-i-formy-zarzadu-w-czasach-staropolskich-i-w-okresie-zaborow.html

http://tbc.tarnobrzeg.pl/Content/4714/bdtt04.pdf (o wydobyciu siarki w Swoszowicach od s. 5)

Dzisiaj pozostało sanatorium i szlak turystyczny: https://swoszowice.org.pl/historia/szlak-gornictwa-siarkowego/

Nota bene przejeżdżam często obok sanatorium i parku. Wali po nosie tak jak po erupcji wszyskich okolicznych szamb.

O la la  !!!

Co za przegenialne  AD  VOCEM... zdaje sie, ze to nie pierwsze Pani  AV...

...  zycze jak najwiecej  takich  PERELEK  historycznych,  bo od wiedzy  po prostu zatyka...  a  od przelozen na pozniejsze  "projekty"  historyczne  az  gesto  !!!

A  Carta Marina  przestudjuje sobie wieczorkiem...

... dzieki piekne  !!!

Proszę zwrócić uwagę na statki. Nie wiem czy to przypadek, ale myślę, że Magnus chciał nam coś powiedzieć o swoich sympatiach :)

Statek Gotlandzki jest ściskany przez czerwonego węża morskiego, duński – zatopiony przez dwa potwory morskie, maszt angielskiej łajby i jej załoga pożarta przez kolejnego stwora, szkocki statek tonie po ostrzelaniu go przez hamburski, ze statku Lubeki załoga wyrzuca beczki towaru, by szybciej uciec czyhającym na niego diabłom morskim ;)

Jedyne bez szwanku to norweski, szwedzki i najpiękniejszy – gdański :)

Nie,  nazwa fosforu pochodzi od jego właściwości świecenia w ciemności (fosforescencja). Fosfor w pierwiastkowej czystej postaci nie miał właściwie żadnego znaczenia praktycznego aż do wynalezienia zapałek.

Fascynujące te szlaki ognistych związków prawda? :) 

Bosfor to z greckiego Βόσπορος, bosporos – przejście dla bydła, a fosfor – φωσφόρος phōsphóros  niosący światło. I jeden i drugi wyraz jest w ruchu. Logiczne powiązanie też mają – niosący światło rozpala je za wędrującym bydłem ;) Ale tutaj to już jakiś ekspert od greki może by pomógł.

O jak dobrze, że się Jolu zalogowałaś :) Twoje komentarze zawsze wnoszą ciekawe wątki! Mogę podsyłać kawę do Krakowa ;)

A ta cała siarka to rzeczywiście przeciekawe sprawy, trzeba by to razem połączyć, z siarką włoską z Sycylii i Emili-Romagna (ta z kolei do XVI wieku była największym eksporterem siarki w Europie (szczególnie syciła popyt południowej). Więc tutaj niezłe rozgrywki cenowe i dostawcze  na rynku siarczanym mogły być :)

I dziękuję za linki, wieczorkiem poczytam. Teraz jeszcze trzeba zjeść po pracy :) 

A to zaskoczenie - tej nieczytałam. Trzeba to nadrobić! Dzięki wielkie za informacje!

Bo on używał tylko zapalniczek, a poza tym był pacyfistą ;)

i wreszcie najcenniejszą, tytułową siarkę w beczce (zakreśliłam w żółtym kółku), a na północ od niej przedstawiono trzy walce/pojemniki z oznakowaniem – jeden z nich to właśnie zmagazynowana czysta siarka, będąca między innymi kluczowym składnikiem do produkcji prochu.

4 źródła :)

opis w legendzie jest taki:

B. Fontes 4 diuersissimae naturae, quorum unus suo perpetuo ardore oem immissum quam totius conuertit in saxum priore forma manente; alter est intolerabilis algoris; 3 cerealem liquorem producit; 4 pestiferam contagionem exhalat.

a przy G. taki:
Piscium tanta copia ut ad altitudinem domorum sub aperto celo vendendi exponantur.

Znalazłem inną wersję tej Islandii, wzorowanej na tej omawianej.
W legendzie podano rok 1548.

Parisiis
Apud Hieronymum Gourmontium Anno 1548

ale jeden z okrętów ma datę 1546

https://myndir.islandskort.is/map/Fyrstu_Islandsgerdir_a_kortum_1/Islandia_14/16/2012-01-26-14-59-42.hq.pdf

Tu beczki z siarką nie ma ale są oznaczenia literami i mamy tak:

B. Fontes quatuor diuersissimae naturae, quorum unus suo perpetuo ardore omne immissum quam ocyus conuertit in saxum, priore forma manente; alter est intolerabilis algoris; tertium [c]erealem liquorem producit; quartus pestiferam contagionem exhalat.

H. Sulphuris ea est abundantia, ut mille libras Ducati decima parte com mutent.

I. Piscium tanta copia, ut ad altitudinem domorum sub aperto coelo uendendi exponantur.

To jest prawie to samo co wyżej, ale tu piszą o siarce.


Na tej mapie lepiej też widać napis VESPENO. Zaraz pod tym H., gdzie powinna być beczka z siarką. To nazwa toskańskiego miasta.

Smacznego.

Ale jeśli naprawdę przedstawione są tam forty na Cape Breton, to znaczy, że pilnowały one drogi wodnej z Zatoki Św Wawrzyńca.

Do tego w wiki (przy opisie zatoki) jest takie zdanie: Pierwsza wymiana handlowa między Europejczykami a mieszkańcami wybrzeży Zatoki Św. Wawrzyńca miała miejsce w Nowym Brunszwiku 7 lipca 1534.

Skąd takie dane wzięli? I jak daleko rzeczywiście pływały okręty Hanzy?

Bo ja widzę to BERGĒ lub BERGEM:


Compendivm Geographicvm wskazuje, że to chyba to.

Ale jest i to BERGHĒ albo BERGHEM, jeśli to Ē powinnismy odczytywać jako EM.

Wąż pożerający statek gotlandzki jak jest podpisany ?oopedum?

Jak się przypatrzyć to rzeczywiście multum szczegółów, obok sceny przedstawiającej wciąganie upolowanego walenia na brzeg są nawet narysowane i podpisane kawałki ambry i spermacytu.

Ten sokół wirowy to chodzi o białozora?

Oczywiście. Nie mam wątpliwości, gdzie leży norweskie Bergen :) 
Ale to na Islandii zastanawiające. Bo na współczesnych mapach go nie widzę.

Znalazłem coś takiego, próba przełożenia na nazwy obecne:

https://www.reddit.com/r/MapPorn/comments/6qurtb/oc_the_carta_marina_1539_translated_to_modern/

Ten szczegół jednak pominięto.

W Historia de gentibus septentrionalibus Olaus Magnus pisze, że węże długie na ducentorum pedum & amplius czyli dwieście stóp i więcej, więc to może jednak 200. Albo bardzo duży osobnik.

Żeby za potwory mnie nie pogoniono, autor pisze i o siarce: http://runeberg.org/olmagnus/0146.html

:))) nikt nie pogoni, te potwory tutaj są kolejną zagadką - na ile wymysł na ile odwzorowanie opowieści. Część tych stworów z Carty Marina pojawia się w atlasie potworów morskich Sebastiana Münstera, Monstra Marina i Terrestria (1544). Być może to tylko inspiracja, a może nie?

Tu jest wspomniany "Sokol bialy (Falco albus)" oraz "Sokol Izlandzki":

Zwierząt domowych i dzikich osobliwie kraiowych historyi naturalney początki i gospodarstwo

 

I jeszcze jedna,w sumie zabawna, rzecz mi wpadła. Biskup Maurycy Feber pochodził z rodziny niemieckich emigrantów, która na początku XV wieku przybyła z Kalkar - miasta w powiecie Kleve :)

Imponujaca jest ta mapka...

... a jej wyjatkowa szczegolowosc  zwala z nog... no i ta siarka ma tu  kolosalne znaczenie... i bardzo  przyszlosciowe  !!!

rety co za piwo ja chę znowu warzyć...proszę mi wybaczyć błędy

Tak, to jakby się niesamowitą opowieść oglądało :)

:))))

dziękuję, ale nie podoba mi się moja dysleksja, choć można z nią żyć całkiem swobodnie ;) Kiedyś mało robiłam błędów, pisało się odręcznie i ręka mogła wyczuć, która wersja jest bezbłędna. Na klawiaturze niczego nie można wyczuć :) Dopiero potem oczy widzą, że coś nie tak.

Mnie sie teraz...

... dzieki Pani  AV - te wszystkie gawedy z Bretanii poukladaly  w spojna calosc...  te zatajone konszachty  Frankow ze Szwedami - to dopiero teraz  zaczynaja sie sklejac...

... ale najbardziej pamietam opowiesci jak oni po tego  "dorsza"  do  Terra  Nova  jezdzili... i  jak go  przerabiali  na solonego,  wedzonego  i  suszonego  !!!

Dziekuje bardzo  i ciesze sie ogromnie... nawet  przeogromnie  z Pioter'a  i  Paninego  wpisu  !!!    Cos  NADZWYCZAJNEGO  ta Carta  Marina i jak wiele "puzli"  dzieki niej mi sie poukladalo.

Chyba sporo tam zgadywania, ale wygląda ładnie. Ręka świerzbi, żeby przeciągnąć gdzieś tego żółtego ludzika.

Na mapie są rzeczy tajne, które w żadnym przypadku nie mogły się dostać w niepowołane - czytaj weneckie, genueńskie, portugalskie, holenderskie czy angielskie - ręce. A kupców Hanzy opisuje się wszędzie w podobny sposób jak agentów wywiadu. W handlu najważniejsze są dwie tajemnice - źródło pochodzenia towaru i odbiorcy. Szczególnie w przypadku handlu takim towarem jak kły narwali, wokół których zbudowano całą legendarną otoczkę (łącznie z informacją, że wszystkie już zgładzono). W 1577 roku (jak się oficjalnie przyjmuje) o istnieniu narwali, zwanych jednorożcami morskimi dowiedzieli się Anglicy (a przynajmniej podali to do publicznej wiadomości). Na tej mapie wydanej 30 lat wcześniej w Wenecji jednak już te dziwne stworzenia znaznaczono.

Róg dorodnego narwala mógł mierzyć i 3 metry i ważyć około 10 kg - co daje cenę końcową około 30 tys dukatów za sztukę. Takich tajemnic nie powierza się komukolwiek.

A moje wątpliwości w legendzie o powstaniu mapy dotyczą akurat tego, że Magus mapę przywiózł z Gdańska i wydał w Wenecji. Raczej rysował ją od zera na podstawie tego, nad czym wcześniej pracował.

I jeszcze jedna wątpliwość. Co takiego było w okolicy zatoki św Wawrzyńca - miedź? drewno? ryby? skóry rzadkich zwierząt? Dlaczego opłacało się tam utrzymywać stały fort - najpierw Wikingom a później Hanzie?

Nie kłócę się, co nie zmiania faktu, że forty są 2 wyrysowane wyraźnie ;)

I ośrodek władzy lokalnej, bo mieszka tam pan wyspy... albo wysp? (hic habitat dn̄s insular[um?])

Sam nie mam przygotowywania merytorycznego do interpretacji takich ciekawostek w szerszym kontekstach, więc mogę tylko tak szperać i podgryzać kostki, ale tym bardziej mnie cieszą te wpisy i snute domysły.

Że niby odwrócona Islandia? A dlaczego nie to?

Przy tak dokładnym odzworowaniu brzegów Anglii, Szkocji, Szwecji i Norwegii stawiałbym jednak nie na pomyłkę, a na zastosowanie schmatu przy przedstawianiu Terra Incognita

Niech Pan podgryza kostki do gołego!

Tutaj tez przydałoby się pogrzebanie w "archeologicznych" źródłach Nowej Funlandii. Dopiero wieczorkiem może się uda.

Stalagmita trzeba zaangażować ;)

Tu jednak mamy przedstawioną równocześnie wyspy Thule i Islandię. Po co? Dla zmylenia przeciwnika? Z zaznaczonymi łowiskami waleni i orek, odpowiadającymi ich rzeczywistemu wystepowaniu przy Nowej Fundlandii?

Mamy też wiedzę, że w okresie rysowania tej konkretnej mapy Nowa Fundlandia nie była już terra incognita, bowiem dotarł tam John Cabot. W dzisiejszym Nowym Brunszwiku, czyli nawet poza omawianą mapą, były już jakieś faktorie handlowe, skoro opisuje się w 1534 roku handel z tamtejszymi Indianami.

To czasy, kiedy na Florydzie lądują Hiszpanie, a Francuzi próbują się zainstalować w Zatoce św Wawrzyńca (St Pierre). Czasy kiedy tajemnice Terra incognita przestają mieć już znaczenie handlowe, a zaczynają mieć znaczenie militarne. To okres podboju Nowego Świata, który wcale taki nowy jednak nie był.

Te dane znacznie wcześniej dostały się w ręce pewnego Geueńczyka. Nazywał się on Krzysztof Kolumb. W okresie powstawania mapy wszyscy zainteresowani już wiedzieli z własnych doświadczeń gdzie co jest. Anglicy już zaczynali sami polować na narwale. A druk i upublicznie mapy (a później dziwne zniknięcie wszystkich egzemplarzy poza dwoma zachowanymi) wskazuje na jakieś twarde negocjacje pomiędzy Hanzą a Wenecją. Co mogło być stawką w 1539 roku?

Jest coś na szybko: https://vanaland.wordpress.com/2016/04/10/neues-ueber-wikinger-wale-und-wiedertaeufer/

10.04.2016 informacja o odnalezieniu osady w pobliżu Point de Rose. Wśród śladów archeologicznych znaleziono żużel z obróbki metali, ślady pozyskiwania drzewa, wełnę owczą oraz ślady trwałego zamieszkania aż do XIV wieku. Ponieważ nie mogli być to miejscowi Indianie (którzy nie znali obróbki metali) miejsowe muzeum przyjęło, że są to ślady kultury Dorset, a emerytowaną archeolog Sarą Parcak, która te osiedle odkryła uważa je za ślady Grenlandczyków.

W 1355 król Norwegii Magnus Erickson wysłał wyprawę pod dowództwem Paula Knudsona w celu nawiązania kontaktu z Grenlandią. Ekspedycja, która wróciła w 1363 poinformowała, że osady na Grenlandii są puste. Niektórzy badacze twierdzą, że Knudson dotarł do Ameryki w poszukiwaniu Grenlandczyków.

Vespeno się przyjęło:

Raymond King of Harwick, England had fished in Norwegian waters for several years in the 1580s near Vardohus and Iceland. In 1584 he received a royal letter from King Frederick II commending him for always having paid the relevant tolls, and allowing him to continue to fish in these areas unmolested as long as he did not abuse his privileges to undertake other forms of trade. However he must have got into trouble after King Christian IV passed a law in 1590 whereby only those with royal passes were allowed to fish and trade around Iceland. In November 1592 Christian IV commanded the baillie on Vespeno that on receipt of Queen Elizabeth's intercession he had decided to release King and restore him his wares. King must have continued to ply his trade as in 1594 he received an open letter of assurance from Christian IV to continue to do so unmolested.
https://www.st-andrews.ac.uk/history/ssne/item.php?id=6555

tłumaczenie:

Raymond King of Harwick, England, przez kilka lat łowił na norweskich wodach w latach 80. ubiegłego wieku w pobliżu Vardohus i Islandii. W 1584 r. otrzymał od króla Fredericka II (Fryderyka II Oldenburga) list królewski, w którym pochwalił go za to, że zawsze płacił odpowiednie opłaty, i zezwolił mu na dalsze prowadzenie połowów na tych terenach, dopóki nie nadużywał swoich przywilejów do podejmowania innych form handlu. Musiał jednak popaść w kłopoty po przyjęciu przez króla Christiana IV (Chrystiana IV Oldenburga) w 1590 r. ustawy, na mocy której jedynie osoby posiadające królewskie przepustki mogły łowić ryby i handlować na terenie Islandii. W listopadzie 1592 roku Chrystian IV rozkazał baillie'owi w Vespeno, że po otrzymaniu wstawiennictwa królowej Elżbiety postanowił uwolnić króla i przywrócić mu jego towary. Król musiał nadal zajmować się handlem, ponieważ w 1594 r. otrzymał od Chrystiana IV otwarty list gwarancyjny, w którym zapewnił, że nadal będzie to robić bez przeszkód.

A tu mamy i Vespeno i Bergen:

W opisie islandzkiego Vestmanø syssel (Vestmamiaeyja sýsla)
https://www.google.com/maps/place/Vestmannaeyjar,+Islandia/@63.4849846,-20.0523728,10.5z/data=!4m8!1m2!2m1!1sislandia!3m4!1s0x48d708c5980e829b:0x35676d41040cd72a!8m2!3d63.4376161!4d-20.267372
mamy taki fragment:

Hen imod midten af det 12te årh. købtes øerne af biskoppen i Skålholt, da et kloster påtænktes oprettet her; i slutningen af det 13de årh. bortskænkedes de imidlertid til et kloster i Bergen, og ved dettes inddragelse kom de under kronen og blev kongsejendom (Hist. eccl. IV, 22 ffg.). 
I forordninger fra 17de og 18de årh. benævnes de ofte »Vespenø« — eller med en lignende form af navnet. 
(Bidrag til en historisk-topografisk Beskrivelse af Island. (Komm. for d. Arnamagnæanske Legat) — strony 278—279)
https://archive.org/stream/bidragtilenhist01klgoog/bidragtilenhist01klgoog_djvu.txt

tłumaczenie:

W połowie XII wieku wyspy zostały zakupione przez biskupa Skålholt, kiedy planowano tu założyć klasztor; pod koniec XIII wieku zostały one jednak przekazane na rzecz klasztoru w Bergen i dzięki jego zaangażowaniu przeszły pod koronę i stały się własnością królewską (Hist. eccl. IV, 22 ffg.).
W przepisach z XVII i XVIII wieku są one często nazywane „Vespenø” — lub mają podobną formę.



Dlaczego „Vespenø” nie wiem nadal. Ale mamy związek z Bergen datowany na XIII wiek.
Chodzi pewnie o to islandzkie Bergen. Czy może one jednak (i norweskie i islandzkie) były w łączności?
W wiki piszą, że Islandia pozostała niezależna przez 300 lat, by w XIII wieku popaść w zależność norweską, a potem duńską.



A props duńskiej:

5.5.4 The Bremen Conference 1603
Denmark was now in a difficult position. The increasing number of foreign fishermen — licensed or not — off Norway, the 1583 treaty allowing the English to sail to the White Sea, and the Anglo-Dutch struggle against the similar Spanish-Portuguese claims in the Atlantic and Pacific, all meant that Denmark's claim to the northern seas, and the legal validity of the claim, were gradually being eroded.
On 10 May 1598, Denmark tried to bolster its position, and issued the following Ordinance:
„If any English vessels, contrary to the orders of the King, are found hovering and fishing in the waters between Vespeno and Iceland, or two Norwegian leagues north east, make all haste possible to capture them and bring them to Copenhagen.”
https://hydra.hull.ac.uk/assets/hull:5720a/content

 tłumaczenie:

5.5.4 Konferencja w Bremie 1603

Dania była teraz w trudnej sytuacji. Rosnąca liczba zagranicznych rybaków — posiadających licencję lub nie — poza Norwegią, traktat z 1583 r. zezwalający Anglikom na wypłynięcie na Morze Białe oraz anglo-holenderska walka z podobnymi hiszpańsko-portugalskimi roszczeniami na Atlantyku i Pacyfiku — wszystko to oznaczało, że duńskie roszczenia do mórz północnych i prawna ważność roszczenia stopniowo ulegały erozji.
10 maja 1598 r. Dania próbowała wzmocnić swoje stanowisko i wydała następujące rozporządzenie:
„Jeśli jakieś angielskie statki, wbrew rozkazom króla, znajdą się unoszące i łowiące ryby na wodach między Vespeno a Islandią, lub dwie ligi norweskie na północny wschód, uczyń wszystko mozliwie szybko, aby je złapać i doprowadzić do Kopenhagi.” 

 

Atwory morskie jedne prawdzine inne teraz wydają się wytworem wyobraźni, ale kto wie co żeglaże wtedy widywali. Wczoraj trafiłam na jakąś dyskusję o tym czerwonym wężu, ale nie dałam rady doczytać, dzisiaj też czeka mnie robienie sernika zamiast czerwonego robaka ;)

Magnus miał w herbie lwa i bodajże zboże, więc akurat z tym się raczej nie utożsamiał ;)) Ale ewidentnie Duńczycy, Anglicy, Szkoci i gotlandcy Szwedzi nie byli chyba darzeni sympatią...Ale najbardziej mnie bawi ta połknięta załoga angielska - czyżby gotowali coś w kotle na ognisku w brzuchu potwora? ;)

Tak, towarzystwo odnosi się do tej mitycznej wyspy w nazwie. Niestety oprócz zasypanych tam wikingów, którzy najprawdopodobniej włamali się do "grobowca" nic nie wiadomo. Ostatecznie powstał ok. 3 tys lat pne. Zostały tylko te runy wikingów...

Ale zanim do tego prochu była potrzebna to znacznie więcej wykorzytywano siarki do dezynfekcji i konserwacji tych wszystkich beczek, drewnianych skrzyń a nawet chmielu. Tego była masa - beczki to e wszystkie kontenery, pudła zbiorniki obecne. 

Ten Buramer to rzeczywiście ciekawa sprawa :)

Dzięki wielkie, pozwoliłam sobie zacytować dłuższy ustęp:

"Najlepiej udokumentowana jest obecność Wikingów w Nowym Świecie i ich dalekie podróże po Oceanie Atlantyckim. Poświadczają ją nie tylko skandynawskie sagi (Saga o Eryku Rudym, Saga o Grenlandczykach), ale przede wszystkim odkrycia archeologiczne w Ameryce Północnej. Już kilka lat po skolonizowaniu Grenlandii norwescy Wikingowie zaczęli wypływać dalej na zachód. Około 1000 roku po Chr. Leif Eriksson wyruszył na wyprawę w poszukiwaniu ziemi dostrzeżonej na dalekim zachodzie przez innego żeglarza, Bjarniego. Najpierw dotarł do skalistego wybrzeża, częściowo pokrytego lodem i nazwał ten obszar Krajem Kamieni (Helluland). Było to najprawdopodobniej wybrzeże Ziemi Baffina. Leif płynął dalej na południe i wylądował na wybrzeżu płaskiej, zalesionej krainy, której nadał nazwę Markland (Kraj Lasów). Kiedy odkrywcy pożeglowali jeszcze dalej na południe, napotkali półwysep wyrastający ze stałego lądu. Tu klimat był dużo łagodniejszy niż na północy, rzeki wpadające do morza obfitowały w łososie, a na lądzie rosły drzewa owocowe. Ten piękny kraj Leif nazwał Winlandem (Krajem Wina lub Krajem Łąk). Nie jest pewne, którą część kontynentu północnoamerykańskiego nazwał w ten sposób. Najprawdopodobniej chodzi tu o Nową Funlandię i okolice ujścia Rzeki Świętego Wawrzyńca. W każdym razie Normanowie nie dotarli dalej na południe, niż do Cape Cod (dziś w stanie Maine w USA), gdzie przebiega południowa granica występowania łososia. Wikingowie podjęli próbę kolonizacji nowo odkrytych ziem. Około roku 1000 założyli na Nowej Funlandii osadę L’Anse aux Meadows, której pozostałości odkryło w 1960 roku małżeństwo norweskich archeologów, Helge Ingstad i Anne Ingstad. Na potokiem Black Duck Brook wpadającym do Zatoki Epaves Normanowie zbudowali osiedle, które mogło zamieszkiwać około 90 osób. Było ono zamieszkiwane w latach 1000-1020 po Chr., co udało się stwierdzić na podstawie datowania radiowęglowego. Zabudowano je domami z drewna i torfu posadowionymi na kamiennych fundamentach. Były one bardzo podobne do wikińskich domostw z Islandii. Osadnicy założyli tu piec do wytopu żelaza z rudy darniowej, kuźnię i warsztat szkutniczy. Żyli z polowania, rybołówstwa i zbieractwa, osada nie miała charakteru rolniczego. Po raz pierwszy w Ameryce Północnej, prawie 500 lat przed przybyciem Krzysztofa Kolumba wytapiano i obrabiano tu żelazo. Odpadki z produkcji żelaza i odpady szkutnicze były rozrzucone po całej osadzie. Większość znalezionych tu przedmiotów jest pochodzenia skandynawskiego i islandzkiego. Zwraca uwagę fakt, że w L’Anse aux Meadows znaleziono trzy orzechy szare i obrobiony kawałek drewna orzechowego (Juglans cinerea). To drzewo nie występuje na Nowej Funlandii, ale daleko na południe, w Nowej Anglii. Prawdopodobnie nowofounlandzka osada była bazą wypadową dla normańskich rejsów na południe. W miejscowości Goddard’s Point na brzegu Zatoki Penobscot w amerykańskim stanie Maine znaleziono na stanowisku archeologicznym związanym z rdzenną indiańską ludnością, monetę norweskiego króla Olafa Kyrre z lat 1067-1093. Moneta dotarła do Indian najprawdopodobniej drogą pośrednią, poprzez handlarzy eskimoskich. Wikingowie z Grenlandii wyprawiali się na Półwysep Labrador, gdzie pozyskiwali drewno i prowadzili wymianę handlową z Inuitami jeszcze w XIV wieku. Stąd moneta norweska mogła trafić w ręce Eskimosów, którzy w ramach wymiany przekazali ją plemionom indiańskim nad Zatoką Penobscot.”Roczniki Islandzkie” i inne źródła podają także informacje o spotkaniach nordyckich żeglarzy z tubylcami, zwanymi Skraelingami. Byli to rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej, Inuici (Eskimosi) i Indianie. Krótkotrwała normańska kolonizacja Ameryki jest więc faktem historyczny"

Ale z tego wynika, że handel wymienny z Inuitami obejmował raczej tradycyjne towary: skóry, ryby, jakieś żelazne przedmioty, drewniane, czasem ładne kobiety ;), prawda?

Stalagmit właśnie zalinkował, ale wracam do swojej wątpliwości...wygląda mi to na po prostu handel i chęć odkrywanie nowych lądów, które być może kryją skarby. Ta chęć oczywiście została ograniczona przez ochłodzenie klimatu i MEL (jak słusznie zauważył Pan Stanisław), trudno doszukać się czegoś naprawdę cennego np. w kontekście wydobycia jakichś złóż itp.

A tutaj nic nie będzie?

Siegmund Jacob Baumgarten — Algemeine Geschichte der Länder und Völker von America:

tom 1
tom 2

To jak wszyscy już wiedzieli, to nie były to już na tamten moment dane tajne :) Dlatego tym bardziej nie rozumiem dlaczego mielibyśmy powiątpiewać w mapę Magnusa?

W ogóle brak jest dokumentacji kolonizacji niemieckiej Ameryki Północnej. Jest tylko jedna poszlaka. Kraj nazwany Nowy Brunszwik leżący w Zatoce Świętego Wawrzyńca.

Dokumentacja niemieckiego osadnictwa w Ameryce Północnej jest nam przedstawiana dopiero od czasów Jerzego III, króla Anglii i Hanoweru. Tylko dlaczego mówi się, że dokumenty na Kongresie Kontynentalnym miały być sporządzane po angielsku i niemiecku?

A czego można było tam chronić? Łowisk wielorybów chyba nie, bo te były po atlantyckiej stronie i raczej ogólnodostępne, skoro łowili tam nawet Baskowie.

Na tych terenach działała w późniejszym czasie Kompania Północno Zachodnia (francuska), która prawie doprowadziła do ruiny Kompanię Zatoki Houtsona. Handlowali skórami.

W 1494 roku Iwan Groźny likwiduje Nowogród i tamtejszy hanzeatycki kantor. Handel rosyjskimi skórami przejmuje angielska Kompania Moskiewska. Próbują coś również ugrać na tym interesie Holendrzy, którzy szukają drogi przez Ocean Arktyczny. Czy w tym momencie Hanza mogła się przestawić na inne źródło surowca, aby całkowicie nie tracić rynku?

Ne ma. To standartowa narracja o odkryciach hiszpańsko - portugalskich

Te potworne węże morskie to mogą być wstęgory królewskie:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wst%C4%99gor_kr%C3%B3lewski

A zwierzątko obok lwa podobne jest do szopa lub mangusty?

Taka orientacja map (południe - północ) była czymś normalnym - tu mapa Śląska z 1561 roku w takiej orientacji.

Mapę Carta Marina musimy traktować jako opis pozyskiwania towarów przez kupców Hanzy - zbyt wiele szczegółów tam jest zawartych. I autor mapy wyraźnie odróżnił Islandię od Thule. Z jakich natomiast źródeł korzystał się chyba już dziś nie dowiemy. Moim zdaniem w tym przypadku Thule (Tile) to ukazanie Nowej Fundlandii.

To ja dziękuję za mapę.

A co do wstęgora, to skoro jest nazywany królem śledzi (jakoby pływał na czele ławic tych ryb) to może przedstawienie go na mapie Hansy sugeruje najlepsze łowiska tych ryb?

w XVI stuleciu , na terenie państw niemieckojezycznych trwały zaciekłe wojny religijne spowodowane herezją luterańską i kalwińską. Wielu ludzi traciło dobytek i uciekali jak najdalej szukając nowego miejsca do życia. Fala emigranów niemieckojęzycznych zamorza i  oceany trwała ponad trzy stulecia (z różnym nasileniem).
W początkach kolonizacji wschodnich rejonów obecnego USA element niemieckojęzyczny był tam bardzo liczny, nie dużo mniej liczny niż  anglojęzyczny, który dominację uzyskał dopiero później. 

Dzięki

Super wstegorek  !!!

&all

Prof Luigi de Anna sugeruje, że te potwory miały wystraszyć potencjalnych żeglarzy przed penetrowaniem mórz północnych. Czyli domysły o pewnych "sympatiach" Magnusa w postaci zjadanych przez potwory statkach z pewnymi flagami mają mocne uzsadnienie. Tak więc przekaz: Anglicy, Szkoci, Duńczycy, itp. nie zapuszczajcie się na te wody,bo spotka was śmierć na dnie morza! Wszystko piękne i kolorowe. Przekaz propagandowy obok godpodarczego :)

Bo te potwory to dla żeglarzy do końca takimi nie były, skoro już na mapie Magnusa były łowy i skórowanie wieloryba. Popatrzmy np. na nieco starsze dwie ilustracje z XVII wieku (z filmiku zalinkowanego przez Umami w kolejnym wpisie Piotera o potworach morskich)

https://www.youtube.com/watch?v=iUvMr86UZq4

Czyli jedna, Jana Filopona, pokazuje legendy, jakoby żeglarze mylili wieloryby z wyspami i na nie rozpalali ogniska tudzież odprawiali msze, mówiąc o ujarzmieniu bestii, a druga (ekonomiczna) to niejako zapis-intruktaż łowiienia wielorybów, które nie są już wcale przerażające...

Na mapie Magnusa jest jeszcze wiele ciekawych elementów. Mnie intryguje ten zamiatający boruta, w kierunku którego zmierza zaprzęg reniferó prawie z santa klausem z Lapponii ;) Ale to juz inna historia :) Dziękuję wszystkim za inspirujące komentarze.

Tak jak w tytule, są jeszcze na tej ziemi badacze. Miło więc, jeśli włoski badacz to potwierdza :)