Jednak łezka się w oku kręci dziś mamy Wesołowską :(

Mam na myśli, że dzisiaj zamiast szekspira jak trzeba "ocieplić" wizerunek sądu to jest Wesołowska i "kiedyś było lepiej" :) ... też nie oglądałem, ale się wypowiem typowy Janusz się we mnie budzi :)

Teatr elżbietański, to była kwintesencja propagandy politycznej i manipulowania opinią publiczną. Oczywiscie to nie tylko Szekspiroidy, ale pomniejsze sztuki wystawiane na każdym uniwerku i przy szkołach prawniczych(!). Każda z nich powinna być rozpracowana w kontekście propagandowym (niektóre już są, szczególnie te z okresu kiedy miała chrapkę na francuskiego męża). No ale u nas to herezja myśleć o tym inaczej niż jak o wybitnym dziele literackim, ewentualnie natchnieniu prawników....

i dziękuję :)

Kto by pomyślał, że kisili śledzie, prawda? Choć z pewnością Szekspir nie był twórcą przepisu ;)

Miło, że Pan wpadł :)

Bez głębszego badania, tak na wyczucie, wydaje mi się, iż ustrój elżbietańskiej Anglii był już zupełnie wszędobylski wobec obywateli.  A jeszcze bardziej wobec tych mieszkańców, którym na danym etapie odmawiano statusu pełnoprawnych obywateli (np. w kwestii wiary, o czym w SN tyle było już mowy). Taki ustrój musi staczać się ku prawniczości.

Ale też w Anglii nadal funkcjonowały samorządy a w ich obrębie nadal funkcjonowało chrześcijańskie pojęcie prawa uznające, że sens prawa jest ważniejszy, niż litera przepisu.

Dlatego ówcześni Anglicy mieli świadomość, że są sprawy i rzeczy prawem zakazane, chociaż nie są wcale złe, że zakazane może być nawet samo Dobro i - odwrotnie - sprawianie zła może mieć dla siebie ochronę, a nawet nakaz prawa. Być może stąd brała się intelektualna skłonność Anglików (niekoniecznie praktyka orzecznicza), aby z prawniczość obserwować wg kryterium: klin, klinem.

Jeśli powyższy domysł jest trafny, to wypada "Kupca Weneckiego" ulokować wręcz koło publicystyki społecznej złagodzonej do formy farsy.

Dziękuje, że się Pan odezwał, bo to m.in. Pana komentarz mnie zainspirował mnie do tego krótkiego wpisu i liczyłam na wymianę myśli :)

Najpierw kilka słów o prawie za Elżbiety I . Prawie każdy urząd zajmujący się prawem akceptował łapówkę i faworyzował oskarżającego. Łapówki brali sędziowie, szeryfowie, stróże prawa i lokalni przedstawiciele Justice of Peace, więc raczej nie dam sobie ręki obciąć, że na poziomie lokalnym funkcjonowało chrześcijańskie pojęcie prawa, szczególnie analizując w jak „chrześcijański” sposób karani śmiercią byli katolicy np. św. Małgorzata Clitherow, która była w ciąży, kiedy ją zamęczono – a prawo zabraniało skazywać i karać kobiety w ciąży (dopiero po urodzeniu dziecka mogły odbyć karę). Nie będę wchodzić szczegółowo w podział na 6 stanów/kategorii ludzi – od możnych na pierwszym miejscu, po zwykłych szaraczków, a na końcu kobiety. Jasna sprawa, że system sądowniczy faworyzował „szlachetnie” urodzonych z pierwszej kategorii. Ani Elżbieta, ani Cecil nie reformowali systemu prawnego, co po jej śmierci było wielkim problemem dla spadkobiercy korony.

No ale najważniejsze: ten „klin, klinem”.

Uważam, że właśnie żadnego klina nie było w sztuce Kupiec wenecki. Bo i sztuki nie były „publicystyką” społeczną, a narzędziem wybitnie politycznym i propagandowym, z dodatkami dobrej zabawy dla gawiedzi. Pierwsze, to za Elki utworzono specjalny urząd cenzorski (jako jedyny urząd dotrwał do XX wieku bez zakłóceń i przerywania działania!). Mistrz eventów (Master of Ravel) czyli cenzor decydował o całej produkcji i sztuce teatralnej z tekstem włącznie. Na przedstawienie w Londynie przychodziło coś ok. 3 tys. ludzi, więc to była bardzo poważna rzecz i nic co nie było zgodne z polityką władzy nie miało prawa wyjść. A jeśli tak się wydarzyło, to tak jak w przypadkuBena Jonsona i Thomasa Nashe autorzy sztuki najzwyczajniej szli za kraty (np. za sztukę Wyspa psów). Wcale niezaskakująco osoba występująca pod nazwiskiem Shake-sperae nigdy nie miała problemów z cenzurą…..może dlatego, że były po politycznej linii i co najwyżej kręciły się wokół krytyki kogoś, kto na dworze akurat wypadł z łask. Taki Makbeth – typowe zamówienie polityczne, by podlizać się przyszłemu władcy korony, które zamówił Essex stawiający na Jakuba Stuarta, kiedy Elka raczej już zaliczała swoje ostatnie momenty władzy. Ale nie będę tego ciągnąć, bo mam jeszcze o tym jakąś notkę napisać.

Trudno więc mówić o klinie szczególnie w sytuacji, kiedy produkcja teatralna zamówiona jest, by po pierwsze uspokoić nastroje, po drugie zrobić widzom wodę z mózgów odwracając znaczenia i wkładając prawdziwych bohaterów w odwrotne sytuacje, bo to ma miejsce w Kupcu weneckim. Żyd Lopez, na którym przećwiczono prawniczość został wtłoczony w żyda weneckiego, który sam reprezentował prawniczość, a Porcja reprezentowała prawo chrześcijańskie. Trudno o coś bardziej przewrotnego, ale ponieważ przy okazji było wielowątkowe i komiczne, ludzie jeszcze gadali, ale się już śmieli, a w końcu przestali zastanawiać, gdzie jest prawda.

Dlatego odwoływanie się do sztuk Szekspira jako wzorów zachowań czy wskazań jak powinno wyglądać prawo i satyra na władzę, jest wielką naiwnością z naszej strony. Na szczęście całkiem sporo już powstało analiz dotyczących rzeczywistych wątków zamówień politycznych sztuk elżbietańskich. Ale czy wyciągamy z tego wnioski?

Nie może Pan znaleźć donosów, bo z tego co widzę internet został wyczyszczony z negatywnych tytułów o Her Majesty… Monarchię znowu w opinii publicznej wywindowano do góry poprzez przedstawiane Elżbiety  w usprawiedliwiająco-pozytywnym świetle.

Rzeczywiście publicznie Elżbieta II pokazała swoją prawdziwą naturę przy przeczołgiwaniu Diany. Chociaż wcześniej też fatalnie traktowała swoją siostrę (i nie chodzi mi o jej związek z żonatym). Wszystko jest teraz przekręcone w stosunku do rzeczywistości jaka wtedy panowała. Mieszkałam w tamtym czasie w UK i pamiętam co się działo na rok przed wypadkiem, kiedy ludzie wręcz zaczęli powątpiewać, czy utrzymywanie takiej monarchii i królowej ma jakikolwiek sens.

A jak ta wzorowa władczyni, jak i wzorowa żona i matka, głowa kościoła była  „święta i miłosierna” pokazał dobitnie wypadek księżnej Diany. Wcześniej co rusz wychodziła historia jak teściowa upokarza synową i ma z tego głęboką satysfakcję. Po jej śmierci mówiły o tym nie tylko media, a nawet „arystokracja” rozsznurowała wcześniej zaciśnięte usta i zdradziła co nieco. W grę w ogóle nie wchodziło współczucie dla Diany, a jedynie pielęgnowana nienawiść  – Elżbieta II pod warstwą chłodu majestatu skrywa całkiem spore okrucieństwo i pogardę. To że lubi dominować i nie zna słowa nie, było wiadomo już wcześniej. Typ, który nie wybacza (jeden jedyny wyjątek to miękkie serce dla Filipa, ale już nie dla swoich dzieci). Jak kogoś nienawidziła, to głęboko z wielką siłą i mściwością.

Nawet śmierć nie przeszkadzała jej okazywać tych uczuć.  Dopiero doradcy uzmysłowili jej, że za chwilę ludzie nie przyjdą pod pałac oglądać, a raczej rzucać kamieniami.   Taka była „współczująca”, że nie było mowy by dać Karolowi swój samolot ze Szkocji, gdzie wtedy przebywali, by poleciał do Paryża. Bo to jest królewski samolot, który nie służy do przewożenia jakiś tam zwłok… Nie było też mowy o opuszczeniu flagi królewskiej do połowy na znak żałoby w rodzinie królewskiej (co standardowo się robi). Jak zobaczyła wkurzenie tłumów, trochę się wystraszyła i zaproponowała, żeby wywiesić i opuścić Union flag, zamiast królewskiej. Stwierdziła, ze pogrzeb ma być mały i prywatny. Chyba po raz pierwszy Karol nie wytrzymał i razem z Blairem uzgodnił, że pochówek będzie państwowy.

A z drugiej strony Elżbieta była znanym predatorem – polowanie to sens jej życia ;) Zazdrosna o władzę innych. Chorobliwie skąpa - wszyscy się nabijali, że nawet płatków kukurydzianych z miski nie je (bo trzeba myć) tylko wprost z pojemnika tupperware, w którym były przechowywane ;) W kontekście skąpstwa można ją przyrównać do Elżbiety numer 1. O ile pierwsza miała błyskotliwy umysł, świetnie przemawiała, pisała, znała chyba z 7 języków, to Elka numer 2 pod tym względem nie przerastała poziomu stajennego i faktycznie drwiono z jej dukanych, słabych spiczy. Ponieważ jednak zawsze wyglądała poważnie, nie miała radosnego usposobienia, ani nie znała się na żartach, poza tym była starszą córką, nie było wyjścia i padło na tą długowieczną kobitę.  

To taki hak „miłości i miłosierdzia” głowy ichniejszego kościoła. Coś było jeszcze z zarządzaniem nieruchomościami królewskimi, ale nie pamiętam tak w biegu szczegółów.

proszę bardzo :)